Sosyal Güvenlik Uzmanı Dilek Ete, emekli maaşı ve 1 Ocak'ta yürürlüğe girecek Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)'ne dair ayrıntıları anlattı
İşte Ete'nin o yazısı;
Ülkemiz de emekli aylıklarında yapılan değişiklikler ile tam üç kere aylık bağlama oranları düşürülmüştür.1999 öncesi ,1999 ile 1.10.2008 arası ve 1.10.2008 sonrası olmak üzere üç ayrı dönem için emekli aylıkları hesaplanmakta ve alacağınız emekli aylığı buna göre belirlenmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumundan alacağınız emekli aylığı yıllar itibariyle azalarak gitmektedir. Gönül ister ki bir düzenleme yapılsın ve emekli aylıkları yükselsin. Vatandaş olarak elde edilen gelirin tasarruf yapılacak bir hali aslında bulunmamaktadır.Durum böyle iken zorunlu olarak tasarruf yap ve ek bir gelir olması için Bireysel Emekliliğe dahil ol çok insaflı gibi gözükmese de ne yazık ki gelecek için zorunludur.
Çalışırken farkına varmadığımız harcamalar çalışamayacak yaşa geldiğimizde gözümüze batmaya başlayacaktır. Tasarruf araçları arasında yer alan mevduat hesabı, altın, döviz gibi enstüramanlar her zaman için çabuk nakde döndüğünden uzun yıllar elimizde tutulamamaktadır.
İşte özellikle genç nüfusun elde ettikleri geliri tüketmek yerine mümkünse bir yatırım aracında biriktirmesi amaçlanmaktadır.
4632 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 2001 yılında yürürlüğe girmiştir. Amaç sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak, vatandaşların tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesidir.Böylece emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak azalan emekli maaşlarına katkı sağlamaktır.
Bireysel Emeklilik Sistemine 2012 yılında 6327 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile devlet desteği katkısı getirilmiştir. Bireysel Emeklilik , bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerin bir program dahilinde ödenmesi , ya da yapılacak yıllık gelir sigortası sözleşmesi çerçevesinde katılımcılara maaş bağlanması anlamına gelir.
Bu yıl ,10.08.2016 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan kanun ile 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununa ek madde eklenmiş ve çalışanların otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilmesi gündeme gelmiştir.
BES Kanununa eklenen ek madde ile Türk Vatandaşı olan, Vatandaşlıktan izin ile ayrılan, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve GSS Kanunun 4.maddesi 1.fıkrası (a) ve (c) bentlerine göre çalışmaya başlayanlar ve 45 yaşını doldurmamış olanlar işverenler tarafından otomatik olarak sisteme dahil edileceklerdir. Ancak çalışanlar emeklilik planına dahil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip 2 ay içinde sözleşmeden cayma hakkına sahip olacaklar ve cayma halinde ödenen katkı payları on gün içinde çalışana iade edilecektir.İki ay içinde BES den ayrılma hakkı tanındığı için zorunlu demek de çok doğru değildir.
45 yaşın altındaki çalışanların sigortaya bildirilen prime esas kazancının %3 ünün BES hesabına aktarılmasıdır. Çalışan dilerse daha yüksek bir tutarda kesinti yapılamasını talep edebilir. Asgari ücretli 1.647 TL brüt ücretle çalışan ayda 49,41 TLBES primi ödeyecektir.BES sözleşmesi bulunan çalışanın işyerinin değişmesi halinde birikimleri yeni işyerindeki emeklilik sözleşmesine aktarılır. Yeni işyerinde emeklilik planının bulunmaması halinde çalışan, talep ederse önceki işyerinde düzenlenmiş sözleşme kapsamında katkı payı ödemeye devam eder; talep etmez ise emeklilik sözleşmesi sonlandırılır.
Çalışan adına BES hesabına ödenen katkı payları üzerinden devlet katkısı sağlanmaktadır.Devlet katkısından yararlanabilmek için en az 3 yıl sistemde kalmak gerekir.
Çalışanın cayma hakkını kullanmaması halinde, sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere devlet katkısı hak etme ve ödeme koşuluna tabi olmak kaydıyla bin türk lirası tutarında ilave devlet katkısı sağlanacaktır.Emeklilik hakkının kullanması halinde, hesapta bulunan birikimi en az on yıllık, yıllık gelir sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana birikimin %5 i karşılığı ek devlet katkısı ödemesi yapılacaktır.Kişinin vefat etmesi halinde yine hak sahiplerine hesapta biriken para defaten ödenecektir.
Devletin yatırdığı katkı payı için ilk üç yıl içinde sistemde kalmak gerekiyor.Üçüncü yılın sonunda ayrılanlar devlet katkısının %15'ini , altıncı yılın sonunda ayrılanlar %35'ini ,onuncu yılın sonunda %60'ını, emekliliğe hak kazanıldığı takdirde tamamı alınabilecektir.
Yaşam standardınızı düşürmeden doğru fonları ve şirketi seçerek Emeklilik maaşınıza ek bir gelir elde etmeniz mümkün gözüküyor.Sistem doğru yönetilirse düşen emeklilik maaşlarına ek bir gelir olacaktır.
