Hükümetin 2011 seçimleri öncesinde “35 İzmir 35 Proje” vaatleri arasında yer alan ve geçtiğimiz aylarda limana açılacak alanda kazık çakma işlemlerine başlanan Efes Antik Kenti Liman Projesi Meclis gündemine taşındı.
CHP Parti Meclisi ve TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu Üyesi İzmir Milletvekili Avukat Sevda Erdan Kılıç, projenin yapılacağı alanın yeraltı ve yerüstü değerleriyle açık hava müzesi ve doğal sit alanı konumunda olduğuna işaret ederek, çalışmaların titizlikle yürütülmesi, var olan değerlerin korunması ve gerekli tarama işlemlerinin yapılması konusunda önerge hazırladı. Kılıç tarafından hazırlanan ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından yazılı olarak yanıtlanması istenen önergede şu ifadelere ve sorulara yer verildi.
“2011 seçimleri öncesinde hükümetin İzmir’le ilgili açıkladığı 35 İzmir projesi arasında yer alan Efes Antik Kanal Projesi’nin ilk etap ihalesi yapılmış ve 1 Mart 2018’de sözleşme imzalanmıştır. Projeyle ilgili tanıtımda “Tarihi dokuya zarar vermeden, sahilden yaklaşık 7 km boru hattı ile taşınacak su sayesinde bin yıldır tekne görmemiş Antik Efes Limanı’nın canlandırılacağı” ifade edilmiştir. Projenin ihale sürecinden sonra yapılan açıklamalarda ise “Antik Kanal'ın iki aşamalı bir proje olduğu, her aşamada Kültür Varlıklarını Koruma Kurulundan izin alındığı ve var olan değerlere zarar vermeden, doğayı tahrip etmeden kazının ve taramanın yapılmasının gerekliliği vurgulanmıştır.” Öte yandan Efes sadece görkemli bir liman kenti değil, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan, çeşitli kültürlere, medeniyetlere, felsefeye, mimariye katkı sağlayan ve inanç merkezi olarak da kabul gören insanlık tarihi açısından önemli bir merkezdir. Bu bağlamda;
1. Tamamı doğal sit alanı içinde olan ve ihale süreci sonucunda kazıklar çakılmaya başlanan Efes Antik Liman kenti projesi sahası içindeki alanlarda gerekli arkeolojik arama, tarama ve kazı işlemleri yapılmış mıdır?
2. Efes Antik Liman Kenti Projesi’nin inşaat sahası içerisinde var olan yer altı ve yer üstü doğal değerler saptanmış mıdır? Bunların korunması adına hangi önlemler alınmıştır?
3. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ve insanlık tarihi açısından önemli bir merkez olan Efes’in doğal sit alanı içindeki olası kalıntılarının projenin yapımı aşamasında zarar görmesi veya yok olması halinde sorumluluk izni veren Bakanlığınız ve ilgili birimlerine mi ait olacaktır? Yüklenici firmaya bu konuda bir sorumluluk yüklenmiş midir?
4. Efes Antik Liman Projesi’nin yürütüleceği alanlarda gün ışığına çıkartılmış veya henüz çıkartılmamış olan tarihi ve kültürel zenginliklerle ilgili kamuoyuna aydınlatıcı bir bilgi sunulacak mıdır?
5. İlk etap ihalesi 35 Milyon TL üzerinden 1 Mart 2018’de sözleşme imzalanan, tamamlanma süreci olarak 18 ay öngörülen ve tahmini yatırım tutarı 60 Milyon TL olarak belirlenen Efes Antik Liman Projesi’nde toplam yatırım tutarı ve bitirileceği tarihle ilgili bir güncelleme yapılmış mıdır? Kazıkların çakılmaya başlandığı projenin bugünkü değerleme üzerinden toplam maliyeti ne olacaktır? Projenin tamamlanmasıyla ilgili bir tarih öngörülmekte midir?
