Bir işyerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenlere, uğradıkları gelir kayıplarını kısmen de olsa karşılayarak kendilerinin ve aile fertlerinin zor duruma düşmelerini önleyen, devlet tarafından kurulan zorunlu sigortaya işsizlik sigortası denir.
İşsizlik sigortası, ekonomik büyümenin yanı sıra sosyal gelişmenin sağlanması ve gelirin toplumda adil ve dengeli bir biçimde paylaştırılmasını amaçladığı için sosyal devlet olma ilkesinin bir gereğidir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılar,506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20.maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalılar, ülkemizde çalışma vizesi ile çalışan yabancı işçiler,işsizlik sigortasının kapsamında bulunmaktadır. Ayrıca 4857 sayılı kanuna göre kısmı süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılar ,ticari taksi ,dolmuş vb nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı ile Kültür Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmı süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan ayda 10 günden az çalışan kişilerde işsizlik sigortası kapsamındadır.
İşsizlik sigortası zorunlu olup, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun80ve 82. maddelerinde belirtilen prime esas aylık brüt kazançlar üzerinden; sigortalı % 1, İşveren % 2, Devlet %1 oranında prim ödemektedir.
İşsizlik ödeneğine hak kazanan sigortalı işsizlere prim ödeme sürelerine göre 6ay ile 10 ay arasında işsizlik ödeneği verilmektedir.İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde sağlık hizmeti de ücretsiz ödenmektedir. Ayrıca İşsizlik ödeneği alan sigortalı işsizlere, işgücü piyasası ve mesleki eğitim alanında danışmanlık hizmetleri verilmektedir.
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre, işsizlik sigortası kapsamında bir işyerinde çalışırken, kusuru dışında işini kaybedenlere işsizlik ödeneği verilir.Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak kaydıyla son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar işsizlik ödeneğinden faydalanır.Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda www.iskur.gov.tr portalı üzerinden başvurarak iş almaya hazır olduğunu bildirmek koşulu ile işsizlik sigortası hizmetlerinden yararlandırılmaktadır. Geçerli sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam işsizlik ödeneği alınacak süreden düşülmektedir.
İşsizlik ödeneğini alabilmek için hizmet akdinin feshinden geriye kesintisiz 120 günlük prim ödeme süresi hastalık,ücretsizizin,disiplincezası,gözaltınaalınma,hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali,kısmıistihdam,grev,lokavt,ekonomikkriz,doğal afet gibi genel hayatı etkileyen nedenlerle işe ara verilmesi halinde kesintiye uğranılmış sayılmaz.
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40 dır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, 4857 sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesine göre 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının %80 ni geçemez.
İşsizlik ödeneği alırken çalışılamaz , emekli aylığı alınamaz.Bu iki koşulda gelir alan tespit edilirse işsizlik ödenekleri geri alınır.
İşsizlik ödeneği, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmamaktadır. İşsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez.
İşsizlik ödeneği ödenirken geçen süre, söz konusu dönemde ilgililer adına sadece genel sağlık sigortası primleri yatırıldığı için, emeklilik yönünden bu süre dikkate alınmaz.
İşsizlik sigortası için 2017 yılında alacağınız en düşük rakam 710 TL dir.En yüksek alabileceğiniz rakam ise 1.421 TL yi geçemez.
Ülkemizin en önemli sorunlarından olan işsizliğin ve gizli işsizliğin azaltılması en önemli dileğimizdir.Yalnız işsiz olanlar değil, daha iyi işler yapabilecek olanlar da işsizdir.Çalışalım,üretelim ve işsizlik parasına muhtaç olmayalım.
