Emekli maaşının yüksek olarak bağlanması, hem emeklilikte gelirin yüksek olmasına,hem de ölümden sonra geride kalanlara bağlanacak maaşın yüksek olmasına sebep olur.Bu nedenle sadece emekli olmak amaç olmamalıdır.İyi bir planlama ile yüksek emekli aylığı alınabilir.
Öncelikle Emekli maaşı hesabı herkesin hizmet yılına, primlerine göre değişir. Fakat genel anlamda en iyi maaş sıralaması Emekli Sandığı, SSK, Bağ- Kur olarak yapılır. Dolayısıyla eğer Emekli Sandığı girişiniz 1.10.2008 öncesi ise öncelikle Emekli Sandığından (4c) emekli olmaya gayret etmeli, değilse SSK (4a) dan emekli olmaya çalışılmalıdır. Mümkünse Bağ- Kur emekliliğinden uzak durulmalıdır.
Bir kişinin hangi Kurumdan emekli olacağına prim ödenen son 7 yılın (2520 gün ) 3.5 yılı(1261gün) karar verir. Hangi Kurum fazlaysa o kurumdan emekli olursunuz.Yani yıllarca nerede çalışırsanız çalışın 1.10.2008 öncesi ilk sigortalılığınız başlamışsa son 3.5 yıl hangi kuruma prim ödenirse o kurumdan emekli olunur.
Eğer ilk çalışmaya başladığınız tarih 1.10.2008 öncesi ise kesinlikle maaş hesabınızda 2000 yılı öncesi günlerinizin fazla olması gerekir.2000 yılı öncesi prim ödenen günü fazla olan kişi daha iyi maaş alır.
2000 öncesi pek çok çalışanın geriye dönük hizmet borçlanması yapma imkanı var. Erkekler için askerlik, kadınlar için doğum veyayurt dışında bulunanlar için yurt dışı borçlanma yaparak 2000 öncesi gün sayısı artırılabilir.
Eğer 2000 yılından önceki bir süreyi borçlanma imkanınız varsa mutlaka bunu değerlendirmeniz gerekir. Özellikle 1990-2000 arasında askerlik, doğum ya da yurt dışı borçlanma gibi hakkı olanların borçlanma yapmaları, aylıklarında ciddi artış sağlıyor.Uzun yıllar yurt dışında kalıp da 2000 yılı öncesi için borçlanma hakkı olanların,yurt dışı borçlanma dilekçelerinde dönem seçimi yaparken 2000 öncesini seçmeleri halinde % 70 ’e kadar daha yüksek aylık alma imkanı var.
Ülkemizde ek bir işte çalışan birçok vatandaşımız bulunuyor. Bunların çoğu ikinci işi sigortasız yürütüyor. Bu konuda asıl işte sigortalı çalışmanın verdiği rahatlık kadar, ikinci işte sigortanın faydasız olduğuna dair yanlış düşünce bulunuyor.
Yapılan ek iş veya ikinci iş için de sigorta primi ödendiğinde SGK'ya bildirilen matrah artıyor ve emekli aylığınız da yükselmiş oluyor.Dolayısıyla ‘' sigortam birinci işte yatıyor, ikinci işte sigortasız da çalışsam olur'’düşüncesi doğru bir düşünce değildir.
Aylığını yükseltmek isteyen SSK'lıların (4/a) 50 ve 55 yaş faktörüne de dikkat etmesi gerekiyor.Bugünkü aylığınız hesaplanırken önce 2000 yılından önceki çalışmalarınıza bakılıyor.Bu döneme ait çalışmalarınız değerlendirilirken sadece prim gününüz ve kazancınız değil, yaşınız da aylığı etkiliyor. Kadınlar için 50, erkekler için 55 yaştan sonra çalışmaya devam edilen her bir yıl, emekli aylığını % 1 oranında artırıyor. Örneğin bayan olarak 52 yaşında emekli oluyorsanız, emekli aylığınız %2 daha yüksek bağlanıyor.
SSK'dan emeklilik de Bağ –Kur ‘a göre emekli aylığınızın en az 200 TL daha yüksek olması anlamına geliyor. Bu nedenle son yıllarda Bağ-Kur'dan SSK'ya geçerek emekli olanların sayısı arttı. Özellikle 2000 yılı öncesi girişli Bağ-Kur’ luların SSK'ya geçmesi halinde emekli aylıkları%15 daha yüksek bağlanıyor. Bağ-Kur'lular SSK'ya geçerek bazen 10 yıla varan erken emeklilik hakkına kavuşuyor. Bunun yanında Bağ-Kur'da kadınlar en az 7200 gün ile erkekler 9000 gün prim ödeyerek emekli olabiliyor. SSK'dan 5000 ila 7200 günle emeklilik hakları bulunuyor.
Türkiye'nin en önemli sorunlarından birisi de sigortalı çalışanların gerçek ücretlerinden değil de daha düşük ücretle Sosyal Sigortalılar Kurumuna bildirilmelidir.Aldığı fiili maaşın altında Sosyal Sigortalar Kurumuna prim yatırılan kişinin alacağı aylık daha düşük bağlanıyor.Bu durumda İşverene dava açarak hizmet tespiti yaptırabilir.Dava sonunda fiili maaşınızı Sosyal Sigortalar Kurumuna işlettiğinizde emekli aylığınızda artar.
Biliyorsunuz 1.10.2008 sonrası brüt asgari ücretin iki katına kadar olan çalışmalarda ileride alacağınız emekli aylıklarında bir artış olmuyor.Tam tersi çalıştıkça her çalıştığınız ay ileride alacağınız emekli aylığı 3 TL azalıyor.
Emekli olacağınız tarih kadar hangi kurumdan nasıl bir maaşla emekli olacağınızda büyük önem taşıyor.
