Anne veya babanın vefatı halinde geride kalan kız ve erkek çocuklarına şartları taşıyorlarsa ebeveynlerinden kalan aylığın bir kısmı yetim aylığı olarak bağlanır.Bağlanan bu maaşa yetim aylığı diyoruz.
Her ne kadar Ekim 2008 tarihinden itibaren Sosyal Güvenlik Kurumu tek çatı altında birleşmiş dahi olsa halihazırda uygulama farklılıkları bulunmaktadır.Çıkan yeni genelge ve yönetmeliklerin çıkış tarihine göre bazı yetim çocuklar gelirleri olmasına rağmen yetim maaşı da alabilirken bazıları alamamaktadır.Bu yazımızda bu konudan çok yetim aylığı alan çocukların aylık tutarlarına dikkat etmelerini aldıkları aylığı sorgulamalarından bahsedeceğiz.
SSK (4a) , Bağ- Kur (4b) , Emekli Sandığı (4c) statüsünde 5510 sayılı Kanun’a göre yetim aylığı alanlar aynı zamanda kendileri engelli statüsündeyse alacakları aylık tutarları 2022 sayılı Kanun’a göre bağlanan engelli aylığından daha düşük bağlanamaz.
Konuyu açacak olursak diyelim ki anne veya babanız vefat etti.Sosyal Güvenlik Kurumuna yetim aylığı talebinde bulundunuz.Yetim aylığınız bağlandı.Fakat bu başvuruyu yaparken kendi engellilik durumunuzu paylaşmadınız.Bu durumda Sosyal Güvenlik Kurumu bağlanacak aylıkta vefat eden kişinin aylığını hak sahipleri arasında paylaştırırken size %25 yetim aylığı rakamını ödeyecektir.Bu rakam vefat eden kişinin aylığının kaç kişiye paylaştırıldığına göre değişmekle birlikte %25 ile %50 arasında değişmektedir.Fakat aylık birden fazla kişiye bağlandığında yetim aylığı tutarı oldukça düşük rakamlara kadar düşmektedir. İşte tam da burada bilmeniz gereken ayrıntı şudur;
*Yetim aylığı alıyor ve engellilik durumunuz %40 ile %69 arasında ise yeni yayınlanan 2018/38 sayılı genelgenin Ek -5 tablosuna göre hesaplandığında 2019 yılının ilk altı ayı için alacağınız yetim aylığı 480 liradan az olamaz.
*Yetim aylığı alıyor ve engellilik durumunuz %70 üzerinde ise yeni yayınlanan 2018/38 sayılı genelgenin Ek -5 tablosuna göre hesaplandığında 2019 yılının ilk altı ayı için alacağınız yetim aylığı 720liradan az olamaz.
Bu ayrıntı Sosyal Güvenlik Kurumlarından yetim aylığı veya geliri almakta olan ve engelli olduğunu belgeleyen bütün yetim çocuklarını kapsamaktadır.Aylık almakta olan yetim çocuklarının sadece engellilik derecelerine bakılarak aradaki fark aylıklar ödenir. Başkaca bir evrak talep edilmez.
Sosyal Güvenlik Kurumlarından yetim aylığı almakta olan ve 2022 sayılı Kanun ‘a göre özürlülük ölçüsü belirlenen yetimlerin aradaki maaş farkları Sosyal Güvenlik Kurumunca kendilerine ödenir.
Sadece kız çocukları değil , erkek çocukları da engel durumları %60 ve üzerinde ise evli dahi olsalar baba veya anneden yetim aylığı alabilmektedir.Özellikle anne veya baba hayatta ise yetim çocuk sayısı fazla ise alınan yetim aylığı düşük olarak bağlanmaktadır.Bu nedenle 2022 aylığı almaya hak kazanacak engellilik oranına sahip yetimler bunu belgeler ise alacakları yetim aylığının düşük olmasının önüne geçecektir.
Hak verilmez alınır diyelim.Sosyal Güvenlik konusunda bilinçlenmek için elimizden geleni yapalım.
